เจาะลึกความต่าง: Levi's 501 'ผ้าด้าน' (Ring-Spun) vs. 'ผ้าทราย' (Open-End)
สำหรับนักสะสมและผู้ที่หลงใหลในกางเกงยีนส์ Levi's 501 หนึ่งในประเด็นที่น่าสนใจและเป็นที่ถกเถียงกันมาอย่างยาวนาน คือความแตกต่างระหว่าง "Levi's 501 ผ้าด้าน" และ "Levi's 501 ผ้าทราย" ซึ่งเป็นที่มาของมูลค่าที่ต่างกันอย่างชัดเจน โดย “ผ้าด้าน” หรือ ring-spun denim เป็นผ้าที่ผลิตขึ้นในยุคแรก ๆ ทำให้มีราคาสูงกว่า “ผ้าทราย” หรือ open-end denim ที่เริ่มผลิตในยุคหลัง
มาดูกันว่าเราจะสามารถแยกแยะยีนส์ทั้งสองแบบนี้ได้อย่างไร โดยพิจารณาจากจุดสังเกตสำคัญต่าง ๆ ตามช่วงเวลาการผลิต
1. ป้าย Red Tab: 'Big E' vs. 'e' ตัวเล็ก
-
Levi's 501 ผ้าด้าน (Ring-Spun): ในช่วงปี ค.ศ. 1936-1970 กางเกงยีนส์ Levi's 501 ใช้ป้าย Red Tab ที่ปักคำว่า "LEVI'S" ด้วยอักษรพิมพ์ใหญ่ทั้งหมด หรือที่เรียกกันว่า "Big E" ยีนส์ในยุคนี้ถือเป็น "ผ้าด้าน" แท้ ๆ และมีราคาสูงมากเนื่องจากความหายาก
-
Levi's 501 ผ้าทราย (Open-End): ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1971 เป็นต้นมา Levi's ได้เปลี่ยนป้าย Red Tab เป็นอักษรพิมพ์เล็ก "Levi's" ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของยีนส์ในยุคที่เริ่มมีการเปลี่ยนแปลงไปใช้ผ้าแบบอื่น ๆ มากขึ้น อย่างไรก็ตาม ยีนส์ที่ผลิตในช่วงปี 1971-1974 แม้จะเป็น 'e' ตัวเล็ก แต่ก็ยังคงใช้ผ้าด้านอยู่


2. การเย็บขอบกระเป๋าหลัง
จุดนี้เป็นอีกหนึ่งวิธีที่ช่วยยืนยันชนิดของผ้าได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในยีนส์ที่ป้าย Red Tab เป็น 'e' ตัวเล็ก
-
การเย็บแบบด้ายเดี่ยว (Single Stitch): การเย็บแบบนี้ถูกใช้ในยีนส์ยุค "Big E" (จนถึงปี 1970) และยังคงใช้ต่อเนื่องในยุค "e" ตัวเล็ก ช่วงปี 1971-1974 การเย็บแบบ Single Stitch นี้เป็นหลักฐานที่ชัดเจนว่ายีนส์ตัวนั้น ๆ เป็น "ผ้าด้าน" (ring-spun)
-
การเย็บแบบลูกโซ่ (Chain Stitch): การเย็บแบบนี้ใช้เครื่องจักรที่ทันสมัยกว่าและเป็นที่นิยมในยุคหลัง ส่วนใหญ่จะพบในการผลิต "Levi's 501 ผ้าทราย" (open-end) อย่างไรก็ตาม มีบางช่วงเวลาที่ยีนส์ "ผ้าด้าน" ในปี ค.ศ. 1975-1977 ก็มีการเย็บแบบลูกโซ่เช่นกัน


3. สีด้ายเย็บถุงกระเป๋าหน้า
ความแตกต่างนี้เป็นจุดสังเกตเล็ก ๆ น้อย ๆ ที่ช่วยแยกแยะยีนส์ทั้งสองแบบได้
-
Levi's 501 ผ้าด้าน (Ring-Spun): โดยส่วนใหญ่จะใช้ด้ายสีน้ำตาลในการเย็บถุงกระเป๋าด้านใน
-
Levi's 501 ผ้าทราย (Open-End): จะใช้ด้ายสีขาวในการเย็บถุงกระเป๋าด้านใน


4. ลักษณะการเฟดของเนื้อผ้า
นี่คือความแตกต่างที่สำคัญที่สุดและเป็นที่มาของชื่อเรียกทั้งสองแบบ

- Levi's 501 ผ้าด้าน (Ring-Spun Denim): เส้นด้ายที่ใช้ทอจะผ่านกระบวนการปั่นแบบดั้งเดิม ทำให้เส้นใยมีความแข็งแรงและไม่สม่ำเสมอ เมื่อผ่านการซักและใช้งาน เนื้อผ้าจะเกิดการเฟดเป็นเส้นหรือริ้วลายที่ชัดเจนและแข็งแรง

- Levi's 501 ผ้าทราย (Open-End Denim): เส้นด้ายถูกผลิตด้วยเทคโนโลยีใหม่ ทำให้เนื้อผ้ามีเส้นใยที่ละเอียดและสม่ำเสมอกว่า เมื่อเกิดการเฟด จะมีลักษณะเป็นเม็ดเล็ก ๆ คล้ายเม็ดทรายกระจายตัวไปทั่วเนื้อผ้า ทำให้ได้ลุคที่ดูนุ่มนวลและเนียนตากว่า เป็นที่มาของชื่อ "ผ้าทราย"

ความแตกต่างของเนื้อผ้าแบบ Ring-Spun และ Open-End เป็นการสะท้อนถึงวิวัฒนาการในอุตสาหกรรมการผลิตสิ่งทอของ Levi's ซึ่งเกิดขึ้นในช่วงปี 1977-1980 ก่อนที่จะเปลี่ยนไปสู่ยุค "ริมโพ้ง" ในที่สุด
การทำความเข้าใจความแตกต่างเหล่านี้จะช่วยให้คุณสามารถประเมินมูลค่าและคุณค่าทางประวัติศาสตร์ของยีนส์ Levi's 501 ได้อย่างแม่นยำยิ่งขึ้น